Protez diş, eksik dişleri yerine koymak veya diş fonksiyonunu geri kazandırmak amacıyla kullanılan yapay dişlere verilen genel bir isimdir. Protezler, hastanın ağız yapısına ve ihtiyaçlarına uygun olarak özel olarak tasarlanır ve üretilir. Protezler, eksik dişlerin görünümünü ve fonksiyonunu geri getirmenin yanı sıra çiğneme, konuşma ve estetik açıdan da önemli bir rol oynarlar.
Protez yapım süreci aşağıdaki adımları içerebilir:
- Muayene ve Değerlendirme: Diş hekimi, hastanın ağız yapısını değerlendirir, eksik dişleri inceler ve hastanın ihtiyaçlarını belirler.
- Ölçü Alma: Hastanın ağız yapısına uygun ölçüler alınır ve bir kalıp oluşturulur.
- Prototip Üretimi: Alınan ölçülere dayanarak protez bir prototipi hazırlanır ve hastanın onayına sunulur.
- Protez Üretimi: Onay alındıktan sonra protez laboratuvarda üretilir. Sabit protezler genellikle porselen gibi dayanıklı malzemeler kullanılarak üretilir.
- Uyum Sağlama: Protez hastanın ağzına yerleştirilir ve gerekli ayarlamalar yapılır. Hareketli protezler özellikle uyumun sağlanması için dikkatlice ayarlanır.
- Son Kontroller ve Bakım Talimatları: Diş hekimi, protez dişi son kez kontrol eder ve hastaya gerekli bakım talimatlarını verir.
Protez dişlerin dayanıklılığı ve uzun ömürlülüğü, hastanın ağız hijyeni ve bakımına bağlı olarak değişebilir. Düzenli olarak temizlik yapmak, diş hekimine düzenli kontroller için gitmek ve önerilen bakım adımlarını takip etmek protez dişlerin sağlığını ve fonksiyonunu korumada önemlidir.
Protez Diş Türleri Nelerdir?
Protez dişler, hastanın ihtiyaçlarına ve ağız yapısına bağlı olarak farklı türlerde üretilebilir. Temel olarak iki büyük kategori altında incelenirler: Sabit Protezler ve Hareketli Protezler. İşte bu iki kategori altında yer alan farklı protez diş türleri:
Sabit Protezler:
- Porselen Kaplama (Veneer): Eksik olmayan dişlere uygulanabilen ince porselen kaplamalardır. Dişin dış yüzeyine yapıştırılırlar ve estetik bir görünüm sağlarlar.
- Kuron (Kaplama): Tek bir dişin üzerine yerleştirilen ve eksik dişin yerini alan sabit protezdir. Genellikle metal veya porselen malzemeden üretilir.
- Köprü (Bridge): Bir veya birkaç diş eksikse, dişlerin arasına yerleştirilen sabit protezdir. Komşu dişlere dayanarak desteklenir ve boşluğu doldurur.
- İmplant Üstü Protez (Implant Üstü Kron ve Köprü): İmplant adı verilen yapay diş köklerine yerleştirilen ve eksik dişleri yerine koymak amacıyla kullanılan sabit protezlerdir.
Hareketli Protezler:
- Tam Protez (Total Protez): Tüm üst veya alt diş eksikliği durumunda kullanılan hareketli protezlerdir. Ağız içine oturur ve çıkarılabilirler.
- Parsiyel Protez (Partial Protez): Sadece bazı dişlerin eksik olduğu durumlarda kullanılan hareketli protezlerdir. Var olan dişlere dayanarak desteklenirler.
- Overdenture (İmplant Üstü Tam Protez veya İmplant Üstü Overdenture): İmplantlara dayanarak desteklenen ve daha iyi sabitlenen tam protezlerdir.
- Hibrit Protez (Hibrid Dentür): Hareketli ve sabit protezlerin birleşimi olarak kullanılırlar. Diş etlerine oturan kısmı hareketli, implant üstü sabit kısmı ise sabittir.
- Bıyıklı Protez (Bıyıklı Parsiyel Protez): Alt veya üst çene bıyıklarının (torus) olduğu durumlarda, bıyık bölgesine oturan ve bu özel anatomik yapıya uygun olarak tasarlanan parsyel protez türüdür.
Her protez diş türü, hastanın ihtiyaçlarına ve ağız yapısına göre özelleştirilir. Diş hekimi, hastayla birlikte en uygun protez türünü belirler ve tedavi planını oluşturur.